مطالعه تأثیر سطوح مختلف تأمین نیاز آبی گیاه و روش کاشت بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیک آفتابگردان (helianthus annus .l)

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کم آبیاری و روش های مختلف کاشت بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی آفتابگردان و توان تولید زیست توده علف های هرز، آزمایشی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. کرت های اصلی سطوح مختلف رطوبتی (100، 80 و 60 درصد تأمین نیاز آبی آفتابگردان) و کرت های فرعی روش های مختلف کاشت (کشت مسطح، کشت درون جوی و کشت روی پشته) بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اثر سطوح آبیاری در شرایط کنترل و تداخل علف هرز بر کلیه صفات فیزیولوژیک و زراعی به جز درصد روغن معنی دار بود. روش های مختلف کاشت در شرایط کنترل علف هرز معنی دار نشد، در حالی که در شرایط تداخل علف هرز تأثیر معنی داری بر کلیه صفات به جز درصد روغن و شاخص برداشت داشت. اکثر این صفات در کاشت مسطح بیشترین میزان و در کاشت روی پشته کمترین میزان را نشان دادند. از سوی دیگر اثر متقابل سطوح آبیاری و روش کاشت تنها در شرایط تداخل علف هرز و در صفات پوکی دانه و زیست توده علف هرز معنی دار بود. بررسی نتایج صفات نشان داد که در شرایط تأمین 100 درصد نیاز آبی نسبت به شرایط تأمین 60 درصد نیاز آبی اکثر صفات مورد بررسی شامل محتوای نسبی آب، محتوای کلروفیل، شاخص سطح برگ و دوام سطح برگ، سرعت رشد نسبی و سرعت رشد محصول، انتقال مجدد و کارایی انتقال مجدد، مشارکت انتقال مجدد در عملکرد دانه، ارتفاع گیاه، عملکرد دانه و اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن و شاخص برداشت در شرایط کنترل و تداخل علف هرز به طور معنی داری افزایش یافتند. بیشترین درصد پوکی و نسبت پوست به مغز در شرایط کنترل و تداخل علف هرز در شرایط تأمین 60 درصد نیاز آبی حاصل شد. بیشترین میزان زیست توده علف هرز مربوط به روش کاشت روی پشته با تأمین 100 درصد نیاز آبی وکشت مسطح با تأمین 80 درصد نیاز آبی گیاه کمترین زیست توده را داشت. کلمات کلیدی: آفتابگردان، تأمین نیاز آبی، تداخل علف هرز ،روش کاشت